Szkoła Podstawowa w Niebylcu
im. Księdza Jana Twardowskiego

     W piątek, 25 października  2019 roku uczniowie klas VII – VIII ze Szkoły Podstawowej w Konieczkowej oraz uczniowie ze Szkoły Podstawowej w Niebylcu i Gwoźnicy Dolnej wraz ze swoimi opiekunami wzięli udział w wyjeździe edukacyjnym, który obejmował:

- obejrzenie filmu pt. „Legiony”,  

- wysłuchanie prelekcji pracownika Instytutu Pamięci Narodowej z oddziału w Rzeszowie,

- zwiedzenie Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej w Markowej,

- zapalenie znicza na grobie rodziny Ulmów ( w ramach ogólnopolskiej akcji „SZKOŁA PAMIĘTA”.          

     Film opowiada o młodych ludziach, którzy w imię zasad, wyznawanych wartości i ideałów nie wahali rzucić się w wir walki przeciwko europejskim tyranom. Bohaterowie filmu to pokolenie lat 1914-1916, które dało Polsce Niepodległość. „Legiony” to również opowieść o przyjaźni, marzeniach, gorącym uczuciu i dorastaniu w trudnych czasach. Wielka historia w filmie jest tłem dla rozgrywającej się na pierwszym planie historii miłości.
    Obok postaci fikcyjnych, których historie wzorowano na życiorysach prawdziwych legionistów, w filmie pojawia się szereg osobistości znanych z kart historii, a wśród nich:  Józef Piłsudski, porucznik Stanisław Kaszubski  ps. „Król”, rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz, porucznik Jerzy Topór-Kisielnicki i wielu innych. Dla wszystkich widzów była to wspaniała lekcja historii i patriotyzmu. Projekcja w kinie Helios została poprzedzona wystąpieniem Pana Macieja Rędziniaka, który jako pracownik Instytutu Pamięci Narodowej przybliżył uczniom wydarzenia historyczne ukazane w filmie.

     Drugim punktem wycieczki było zwiedzanie Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej w Markowej. W placówce mogliśmy zgłębić wiedzę na temat ratowania ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich podczas Zagłady. Wystawa główna pokazuje poznane i udokumentowane przypadki udzielania pomocy Żydom na terenie obecnego województwa podkarpackiego.  Podstawowym celem muzeum jest pokazanie bohaterskich postaw Polaków, którzy w czasie okupacji niemieckiej pomagali Żydom, ryzykując życie swoje i swoich rodzin. Mogliśmy szczegółowo poznać historię rodziny Ulmów, którzy byli mieszkańcami czteroipółtysięcznej wsi Markowa w przedwojennym województwie lwowskim, a dzisiejszym województwie podkarpackim. Podczas okupacji niemieckiej, zapewne pod koniec 1942 r., mimo biedy i zagrożenia życia Ulmowie dali schronienie ośmiorgu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom (w Łańcucie nazywano ich Szallami), a ponadto dwóm córkom oraz wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką o nieznanym imieniu i Geni (Gołdzie) Grünfeld. O fakcie ukrywania Żydów przez rodzinę Ulmów doniósł Niemcom prawdopodobnie Włodzimierz Leś –  policjant z Łańcuta. Rankiem 24 III 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów oraz kilku  policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Najpierw zamordowano Żydów, potem Józefa i Wiktorię (będącą w siódmym miesiącu ciąży). Następnie Dieken podjął decyzję o zabiciu dzieci.

     Mogliśmy posłuchać wspomnień osób, które były blisko tej zagłady. W centrum wystawy mogliśmy zobaczyć symbolicznie przedstawione wnętrze domu rodziny Ulmów, a tam między innymi aparat fotograficzny, łóżka, stół, ul projektu Józefa, biblioteczkę i zeszyty dziewczynek.

     W 1995 r. Wiktoria i Józef Ulmowie zostali uhonorowani pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów, który obecnie toczy się w Watykanie.

     Uczniowie przeszli także na miejscowy cmentarz gdzie zapalili znicze na grobie rodziny Ulmów. Wydarzenia te wpisały się w ogólnopolską akcję „SZKOŁA PAMIĘTA”.